Proefschrift tabel opmaak voorbeelden

Tabellen komen in bijna elk proefschrift wel voor. Soms zijn het er honderden, soms maar een paar, maar altijd is de vormgeving ervan belangrijk. Voor veel tabellen geldt dat de leesbaarheid van de data het belangrijkst is, maar ook overzichtelijke vormgeving is belangrijk; je wil natuurlijk geen chaotisch vormgegeven tabel. In dit artikel gaan we in op een aantal voorbeelden van hoe tabellen kunnen worden vormgegeven. Bij elk voorbeeld lichten we kort toe wat de kenmerken van die vormgeving zijn en het effect daarvan in de vormgeving van je proefschrift.

Hieronder zie je vier dubbele pagina’s met drie (op elke pagina dezelfde) tabellen – een gemiddelde tabel, een kleinere tabel met afwijkende opbouw van de bovenste rijen en op de rechterpagina zie je een voorbeeld van een gekantelde tabel.

Proefschrift tabel voorbeeld 1

In het onderstaande voorbeeld zie je eigenlijk de meest simpele vormgeving voor een tabel. Alleen bovenin en onderin zie je onderscheidende lijnen, met een lijndikte van 0,5 punt. Deze vormgeving is bij de tabellen op de linkerpagina, zoals je ziet, vrij overzichtelijk. Op de rechterpagina is het echter iets minder overzichtelijk – doordat er verder in de tabel zelf geen horizontale lijnen worden gebruikt, is het wat minder makkelijk leesbaar. Deze vormgeving is dus uitermate geschikt als je kleinere tabellen hebt en als je houdt van een simpele, rustige vormgeving. Als je veel hele grote tabellen hebt met veel informatie – die dus vaak moeten worden gekanteld – is het de moeite waard te overwegen om wel lijnen in je tabel te plaatsen.

Proefschrift tabel voorbeeld 2

In dit tweede voorbeeld is er gebruik gemaakt van een om-en-om shading van de rijen. Dit houdt dus in dat er om de rij een grijze achtergrond kleur is gebruikt, wat visueel wat structuur geeft maar wel rustig blijft ogen. Een voordeel van deze vormgeving is dat de lijnen erg duidelijk zijn en de data in de tabellen van je proefschrift goed te lezen zijn, zonder dat het te druk oogt. Je zou ook deze shading kunnen toepassen zonder boven- en onderin lijnen toe te passen – dan ziet het er nog rustiger uit. In het voorbeeld hieronder staan de lijnen zo licht mogelijk, om aan te sluiten bij het lichte van de de achtergrondkleur. De lijndikte is hier 0,25 punt.

Tabellen voorbeeld 2

Proefschrift tabel voorbeeld 3

In deze opmaak zie je een veelgebruikte vormgeving voor tabellen: de bovenste en onderste lijnen van de tabel zijn wat dikker opgemaakt, met 0,5 punt. Alle lijnen in het midden zijn wat dunner in lijndikte, namelijk 0,25 punt. In PDF-weergave kan het verschil in lijndiktes soms lastig te zien zijn, maar in het gedrukte boekje geeft het een mooi en subtiel onderscheid. Deze vormgeving is simpel maar wordt vaak gekozen, omdat het de data in de tabel heel overzichtelijk weergeeft.

Tabellen voorbeeld 3

Proefschrift tabel voorbeeld 4

In dit laatste voorbeeld is kleur gebruikt, zoals je kunt zien – iets wat vaak alleen kan als je je proefschrift volledig in kleur laat drukken. Of als je maar een paar tabellen hebt en de kleurpagina’s er voor over hebt, natuurlijk! Met een proefschrift volledig in kleur ben je een stuk vrijer in je keuzes voor kleurgebruik in de vormgeving. Zoals je kunt zien zijn vaste onderdelen van de tabel gekleurd gemaakt; de titel, het bijschrift, de bovenste rij(en) en de onderste lijn. De onderste lijn is hier wat dikker gemaakt (0,75 punt) om mooi aan te sluiten bij de ogenschijnlijk bredere rij bovenin.

Je zou hierbij ook de achtergrond van de tabel nog dezelfde gebruikte kleur kunnen zetten, maar dan bijvoorbeeld 10 of 20% van die kleur. Zo komt hij mooi licht op de achtergrond van de tabel te staan. Je zou de tabel achtergrond ook volledig in de gekozen kleur kunnen zetten, en de tekst dan wit maken. Net wat je mooi vindt, natuurlijk!