Het formaat van je proefschrift

A4, A5, B5, hoe zit dat precies?

In principe kun je je proefschrift in ieder formaat laten produceren dat je wilt, maar door de jaren heen is er natuurlijk het één en ander gestandaardiseerd. In dit artikel neem ik je stap voor stap mee in de keuzes die je kunt maken en de reden waarom het ‘standaard’ proefschriftenformaat helemaal niet zo standaard is.

Papierformaat in het algemeen

De meest standaard papiermaat is A4, deze gebruikt iedereen thuis in zijn printer. A4 is een onderdeel van de A-verhouding. Onderstaande afbeelding laat mooi zien hoe deze verhouding is opgebouwd en welke papierformaten dit oplevert. De basis is een A0 die precies 1 vierkante meter is. Zoals je ziet is het volgende formaat telkens de helft van het formaat daarvoor.

Net als de A-verhouding heb je ook de B-verhouding. Het principe van de B-verhouding is gelijk aan die van de A-verhouding maar het uitgangspunt is anders. Bij de B0 is de korte zijde precies 1 meter. Vervolgens wordt dezelfde verhouding toegepast en krijg je dus een formaat wat net tussen de A formaten in zit.

Meest gebruikte formaat voor een proefschrift

Het meest gebruikte formaat voor een proefschrift is 170 bij 240 millimeter, dit wordt door de meeste drukkers aangeduid als B5. Zoals je in het overzicht ziet is B5 eigenlijk 176 bij 250 millimeter. De reden dat het ‘proefschrift B5’ afwijkt van de standaard B5 gaat terug naar het offset drukken. In het verleden werden alle proefschriften op drukplaten gedrukt, de platen hebben een standaard formaat en om deze zo efficiënt mogelijk te gebruiken is er een kleine wijziging aangebracht in het formaat. Dit maakte het goedkoper en leverde minder papierverlies op. Sinds die standaard eenmaal gezet is zijn we er nooit meer van afgeweken.

Formaten tijdens productie

Wij zijn gewend dat we eerst een papierformaat kiezen en daar vervolgens iets op printen. Bij een drukker werkt dit precies andersom. Er wordt eerst geprint op grote vellen of rollen en pas na het drukken wordt het product op de juiste afmetingen afgesneden. Het voordeel van het ‘proefschrift B5’ bestaat dus niet meer, maar toch blijven ook drukkers dit formaat standaard aanbieden.

Afwijkende formaten voor een proefschrift

In bijna alle gevallen is er sprake van het ‘proefschrift B5’ formaat. De enige twee alternatieven die we wel eens tegenkomen zijn A5 of vierkant. Een A5 proefschrift heeft dus dezelfde verhouding als een B5 maar is net iets kleiner. In het geval een vierkant proefschrift zijn beide zijden natuurlijk gelijk.

Stellingen

Wanneer er stellingen verdedigd moeten worden printen we deze op een apart vel. Hiervoor wordt vaak A5 gekozen. Uit bovenstaande blijkt dat die netjes in je proefschrift past, wanneer je voor je stellingen ook het ‘proefschrift B5’ zou kiezen steekt het er aan de zijkant iets uit. Een los blaadje kun je namelijk niet helemaal in de binding steken.

Zorg dat je op tijd nadenkt over het formaat van jouw proefschrift het is van belang om hier tijdens de vormgeving rekening mee te houden. Mocht je van het ‘standaard’ B5 formaat af willen wijken geef dat aan tijdens de aanvraag.